Τα χρόνια της Αθωότητας
Επεισόδιο 1
Τα πέτρινα και ρομαντικά χρόνια (1920-1959)
Η μπάλα ως αποκούμπι στα χρόνια της προσφυγιάς, της κατοχής και των πολέμων
Σύνοψη: Το ελληνικό ποδόσφαιρο από τις απαρχές, τη λεγόμενη Belle Epoque της προπολεμικής περιόδου με πρωταγωνιστές την πεντάδα των Ανδριανόπουλων, τον σπουδαίο Άρη Θεσσαλονίκης και το εμβληματικό 8-2 του Παναθηναϊκού επί του Ολυμπιακού. Παράλληλα, η επίδραση της Μικρασιατικής καταστροφής και στη συνέχεια η Κατοχή και ο Εμφύλιος που διαμορφώνουν τα πέτρινα μεταπολεμικά χρόνια, με κυρίαρχο των Ολυμπιακό του Μουράτη και του Μπέμπη αλλά και την περίφημη Δόξα Δράμας. Το ποδόσφαιρο της φτώχειας και των ξερών γηπέδων. Η ψηλάφηση του τι σημαίνει αθωότητα και πώς αυτή μάς συνδέει με το παρελθόν μας.
Επεισόδιο 2
Πανιώνιος, Απόλλων Σμύρνης, Εθνικός Πειραιώς (1922-1979)
Οι τρεις λησμονημένοι γίγαντες
Σύνοψη: Οι τρεις μικροί που ήταν μέγιστοι. Η αφανής ραχοκοκαλιά του ελληνικού ποδοσφαίρου. Οι αξίες της πριν από την καταστροφή του 1922 Ιωνίας που έφεραν Πανιώνιος και Απόλλων, το αστικό στοιχείο του Εθνικού, ο μυθικός τερματοφύλακας Νίκος Πεντζαρόπουλος που τον ζήτησε η Ίντερ αλλά δεν τον άφησαν να πάει, ο βιομήχανος Δημήτρης Καρέλας που ταύτισε τη ζωή του με τον Εθνικό, οι αδελφοί Καμάρα του Απόλλωνα, το ΠΟΚ που κυριαρχούσε στο παρασκήνιο του τότε ποδοσφαίρου και η αντίσταση των τριών αυτών ομάδων καθώς και το κύπελλο που πήρε ο Πανιώνιος το 1979, ακριβώς πριν από την έλευση του επαγγελματισμού.
Επεισόδιο 3
Η πράσινη γενιά του Γουέμπλεϊ (1968-1977)
Όταν το ελληνικό ποδόσφαιρο έγινε δεκτό στα ευρωπαϊκά σαλόνια
Σύνοψη: Ο Παναθηναϊκός του Γουέμπλεϊ αποτελεί την ομάδα που έχει πετύχει το μεγαλύτερο μέχρι και σήμερα κατόρθωμα στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου, σε επίπεδο συλλόγων, παίζοντας με αμιγώς ελληνική σύνθεση. Η παρουσία του στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών απέναντι στον Άγιαξ αναλύεται από το ξεκίνημά της, πριν από την έλευση του Πούσκας, μέχρι και τη διάλυση της ομάδας το 1977. Συνδέεται με την αργή και δύσκολη πορεία της Ελλάδας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και προεικονίζει την κατάκτηση του Euro 2004.
Επεισόδιο 4
Η αρμάδα του ΠΑΟΚ (1971-1977)
Η ομορφιά ως δρόμος για την εξέγερση
Σύνοψη: Ο ΠΑΟΚ της δεκαετίας του ‘70 μάς πρόσφερε το πιο θεαματικό ποδόσφαιρο, ενδεχομένως, στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου. Εκείνη η ομάδα, χτισμένη πάνω στα σπουδαιότερα ταλέντα της Βόρειας Ελλάδας με επικεφαλής τον Κούδα, έκανε τη δική επανάσταση στο ελληνικό ποδόσφαιρο, αδικήθηκε αλλά και αδίκησε τον εαυτό της. Παραμένει μέχρι σήμερα σημείο αναφοράς και μοντέλο μιας ομάδας που γιγαντώθηκε χωρίς χρήματα και χωρίς βοήθεια από το σύστημα.
Επεισόδιο 5
Τα παιδιά του Γουλανδρή (1971-1978)
Το ερυθρόλευκο όνειρο που τέλειωσε απότομα
Σύνοψη: Η σύντομη περίοδος του Νίκου Γουλανδρή στον Ολυμπιακό, αποτελεί μία μοναδική περίπτωση, σε ό,τι αφορά στο ελληνικό ποδόσφαιρο, όπου η Ουτοπία συναντά την πραγματικότητα. Όλη εκείνη η περίοδος χαρακτηρίζεται από πρωτόγνωρα κατορθώματα εντός του γηπέδου και από την ιδιαίτερη σχέση ανάμεσα σε έναν εμβληματικό εφοπλιστή και τα λαϊκά παιδιά μιας Ελλάδας που έχει περάσει στο παρελθόν. Το όνειρο τέλειωσε απότομα αλλά το αποτύπωμά του παραμένει έντονο.
Επεισόδιο 6
Η ΑΕΚ του Μπάρλου (1974-1979)
Η στερέωση της κιτρινόμαυρης ταυτότητας
Σύνοψη: Η ΑΕΚ κουβαλά τις χαμένες πατρίδες αλλά μέχρι την έλευση του Λουκά Μπάρλου δεν είχε διαμορφώσει την ταυτότητα και τον χαρακτήρα που αποτελούν το DNA της. Ο Λουκάς Μπάρλος έδωσε την ευρωπαϊκή προοπτική στοχεύοντας και επιτυγχάνοντας τη μεγάλη διάκριση στο Κ.ΟΥΕΦΑ το 1976-77, έφερε τους καλύτερους παίκτες δείχνοντας ότι η ΑΕΚ δεν ακολουθούσε ως παρίας τους δύο μεγάλους του ελληνικού ποδοσφαίρου και προέταξε το θέαμα ως κυρίαρχο αίτημα αντί του ρεαλισμού. Ενώ, με το προσωπικό του παράδειγμα, καθώς έχασε όλη του την περιουσία για την ΑΕΚ, πρόσφερε ένα μοντέλο ανιδιοτέλειας και αφοσίωσης που επίσης αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο ταυτότητας της ΑΕΚ και της αντίληψης των ανθρώπων που εκφράζουν τις χαμένες πατρίδες.
Επεισόδιο 7
Παναχαϊκή, Γιάννινα, Καστοριά (1971-1980)
Η επαρχία που βρυχάται
Σύνοψη: Μέχρι τη δεκαετία του ‘70, αν εξαιρέσουμε το παράδειγμα της μεγάλης Δόξας Δράμας, η επαρχία δεν έπαιζε σημαντικό ρόλο στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Πρώτα η σπουδαία Παναχαϊκή όμως, που έφτασε μέχρι την Ευρώπη, στη συνέχεια το ανεπανάληπτο πείραμα του ΠΑΣ Γιάννινα με τους έξι αργεντινούς και τέλος η Καστοριά με το θρυλικό ξερό γήπεδο που έφτασε να κατακτήσει το κύπελλο Ελλάδας, έδωσαν ένα παράδειγμα μιας άλλης Ελλάδας που υπήρχε στο υπόστρωμα και σηκώθηκε στα πόδια της.
Επεισόδιο 8
Τα χρόνια της Α’ Εθνικής (1959-1979)
Ενηλικίωση με όχημα την Ουτοπία
Σύνοψη: Το πέρασμα από τον απόλυτο ερασιτεχνισμό στον ημιεπαγγελματισμό, οι μεγάλες ομάδες της δεκαετίας του εξήντα, το κύπελλο Ελλάδας του Άρη Θεσσαλονίκης, οι σπουδαίες επιτυχίες, για πρώτη φορά, της Εθνικής Ελλάδας, η χούντα, οι ξένοι και οι ελληνοποιημένοι παίκτες, η σταδιακή διεκδίκηση μιας άλλης επαγγελματικής ταυτότητας για τους ποδοσφαιριστές και πάνω από όλα η ανάλυση του τι σημαίνει Αθωότητα και πώς αυτή συνδεόμενη με το ποδόσφαιρο εκείνων των χρόνων, μάς αποκαλύπτει μία Ελλάδα που κουβαλάμε μέσα μας ακόμα κι αν δεν το γνωρίζουμε.
(Ομιλητές - 108 στο σύνολο) :
Γιάννης Διακογιάννης, Παντελής Βούλγαρης, Παντελής Μπουκάλας, Νίκος Βατόπουλος, Λάκης Νικολάου, Αριστείδης Καμάρας, Μίμης Δομάζος, Αντώνης Αντωνιάδης, Ντούσαν Μπάγεβιτς, Θωμάς Μαύρος, Γιώργος Κούδας, Κώστας Αϊδινίου, Νίκος Χρηστίδης, Μπάμπης Ιντζόγλου, Στέφανος Θεοδωρίδης, Μλάντεν Φούρτουλα, Παναγιώτης Κερμανίδης, Σταύρος Πετρακόπουλος, Γιάννης Γούναρης, Κούλης Αποστολίδης, Αχιλλέας Ασλανίδης, Κώστας Ιωσηφίδης, Κώστας Ορφανός, Κλήμης Γούναρης, Άγγελος Σπυρίδων, Γιώργος Λιάνης, Ανδρέας Τύρος, Τάκης Τσιρώνης, Λάκης Σημαιοφορίδης, Λάζαρος Αλεξιάδης, Γιώργος Παράσχος, Νίκος Σαργκάνης, Εδουάρδος Κοντογεωργάκης, Γιώργος Σιόντης, Βασίλης Στραβοπόδης, Μίμης Σπεντζόπουλος, Αλφρέδο Γκλασμάνης, Δημήτρης Τσακίρης, Άκης Παπαδόπουλος, Γιώργος Λυκουρόπουλος, Αλέξης Σπυρόπουλος, Αντώνης Πανούτσος, Κώστας Δάφνος, Πάνος Δάφνος, Γιώργος Δέδες, Στάθης Χάιτας, Νόνι Λίμα, Χρήστος Εμβολιάδης, Μπάμπης Σαϊπάς, Νίκος Χαλκίδης, Σάββας Παπάζογλου, Βασίλης Μαστρακούλης, Τάκης Οικονομόπουλος, Τότης Φυλακούρης, Γιώργος Γονιός, Γιώργος Ροκίδης, Γιάννης Τομαράς, Σταύρος Τσώχος, Δημήτρης Παπαδόπουλος, Λεωνίδας Θεοδωρακάκης, Ανδρέας Μπόμης, Κώστας Νεστορίδης, Τάκης Ελευθεριάδης, Χρήστος Αρβανίτης, Παναγιώτης Λαμπρινός, Γιάννης - Καντέα Παπαδόπουλος, Αλέξανδρος Κιτροέφ, Γιάννης Λαμπίρης, Βασίλης Σαμπράκος, Παναγιώτης Κελεσίδης, Μπάμπης Σταυρόπουλος, Λευτέρης Πουπάκης, Θανάσης Αγγελής, Γιάννης Ιωάννου, Ηλίας Υφαντής, Σάββας Θεοδωρίδης, Νάσος Βαγενάς, Γιάννης Αργυρίου, Ανδρέας Μαζαράκης, Αχιλλέας Κυριακίδης, Μπάμπης Χριστόγλου, Κώστας Βαρυμποπιώτης, Κώστας Σπυρόπουλος, Δημήτρης Σοφιανόπουλος, Νίκος Σάκκουλης, Μάκης Παπαζήσης, Γιώργος Παπαδάκης, Σάκης Κουβάς, Αντώνης Τζανετουλάκος, Θοδωρής Μανίκας, Μάνος Μαυροκουκουλάκης, Μιχαήλ Μαρμαρινός, Σπύρος Λιβαθηνός, Άνθιμος Καψής, Κώστας Αθανασόπουλος, Νίκος Σιμιγδαλάς, Δημήτρης Σκόρδος, Κώστας Καλφόπουλος, Γιώργος Χαλκίδης, Νίκος Καλαποθάκος, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Κώστας Μπλιάτκας, Κώστας Παπαγεωργίου, Δημήτρης “Λώρης” Θεοφάνης, Αστέριος Μπέλλας, Χρήστος Κωστής, Φάνης Ζουρόπουλος, Νίκος Παπαδόπουλος, Μπάμπης Καρανούτσος.
Η σειρά αυτή με απασχολούσε επί πολλά χρόνια. Την είχα προτείνει κατά καιρούς στην ΕΡΤ και σε αθλητικούς οργανισμούς, χωρίς ποτέ να πάρω απάντηση. Στις αθλητικές σειρές που είχα ήδη πραγματοποιήσει νωρίτερα, 2009 και 2014, είχα διασώσει πολύτιμες μαρτυρίες, κάνοντας χρήση σπάνιου αρχειακού υλικού, σε μία γραμμική αφήγηση - περιγραφή των ιστορικών και αθλητικών γεγονότων.
Αυτό που με ενδιέφερε όμως, πλέον, ήταν ένα συγκεκριμένο αφήγημα για το ελληνικό ποδόσφαιρο μέχρι την έλευση του επαγγελματισμού, το 1979. Θεωρώ ότι εκείνη η περίοδος, ο ελληνικός εικοστός αιώνας, μέσα από τον μικρόκοσμο του ποδοσφαίρου, λειτουργεί αποκαλυπτικά, ως ένας υπαρξιακός καθρέφτης που φωτίζει αυτό που είμαστε, μέσα από αυτό που ήμασταν.
Το 2017, ύστερα από πλείστες αποτυχημένες προσπάθειες χρηματοδότησης του σχεδίου, αποφάσισα, όντας για πρώτη φορά άνεργος για ένα μεγάλο διάστημα, να ξεκινήσω καταγραφή μαρτυριών, από μόνος μου. Κάπως έτσι, συγκεντρώθηκαν πάνω από 40 συναρπαστικές μαρτυρίες ανθρώπων του αθλητισμού, πολλοί εκ των οποίων βρίσκονταν σε προχωρημένη ηλικία ή επισφαλή υγεία. Επιπροσθέτως, μέσα από αυτού του τύπου την κινηματογράφηση μπόρεσα να εμβαθύνω στα γυρίσματα, καθώς δεν υπήρχε πίεση χρόνου, όπως συμβαίνει στις επαγγελματικές παραγωγές.
Στην πορεία αυτής της διαδικασίας, ήρθα σε επαφή με τον Σάββα Θεοδωρίδη. Πέρασε καιρός για να κερδίσω την εμπιστοσύνη του. Τελικά, όχι απλώς μού μίλησε στην κάμερα, δύο φορές μάλιστα, αλλά μού παραχώρησε ένα υπερπολύτιμο αρχειακό υλικό. Ήταν αγώνες από τα χρόνια που αγωνιζόταν ως τερματοφύλακας του Ολυμπιακού και της Εθνικής (1957-1961) αλλά και μεταγενέστερα φιλμ, που είχε κινηματογραφήσει, ο περίφημος κινηματογραφιστής Γιάννης Βώκος.
Με αυτό το υλικό ως μαγιά, το οποίο ψηφιοποίησα με δικά μου έξοδα, καθώς και τις μαρτυρίες που είχα κινηματογραφήσει, επανήλθα στην ΕΡΤ. Μετά από πολλές, ως συνήθως δυσκολίες, η χαμηλού κόστους παραγωγή εγκρίθηκε. Μαζί με το αρχείο της ΕΡΤ, (πολύτιμη η βοήθεια του Άκη Παπαδόπουλου) το οποίο σε πολύ μεγάλο βαθμό δεν είχε ποτέ αξιοποιηθεί, καθώς και τα κυρίως γυρίσματα της σειράς, καθώς και την αφήγηση του φίλου Κωνσταντίνου Καμάρα, συνεργάτη ήδη στην αφήγηση ήδη από το “Για πάντα πρωταθλητές”, προέκυψε ένα αποτέλεσμα, μέσα από οκτώ επεισόδια, που δεν ακολουθούσε γραμμικά τα γεγονότα, αλλά εστίαζε σε περιόδους που έγραψαν ιστορία. Το τελικό αποτέλεσμα είναι, θεωρώ, τέτοιο που να με κάνει υπερήφανο.
