Η διδασκαλία των Θρησκευτικών και της Ιστορίας στη Μέση Εκπαίδευση και ο στενός εναγκαλισμός τους με την Εκκλησία της Ελλάδας από το 1830 μέχρι σήμερα.
Φωτογραφία:
Αλέξης Γρίβας - Κλαούντιο Μπολιβάρ
Ηχοληψία:
Δημήτρης Βασιλειάδης
Διεύθυνση παραγωγής - Έρευνα:
Μαρία Τσίγγα
Εκτέλεση Παραγωγής για την ΕΡΤ:
Αμαλία Ζέπου
Σενάριο - Σκηνοθεσία:
Ηλίας Γιαννακάκης
Για κάποιο λόγο αποφάσισαν να μου αναθέσουν το πιο δύσκολο και καυτό επεισόδιο της σειράς. Η Αμαλία Ζέπου, με την οποία γνωριζόμασταν ήδη, μου είπε ότι εκκρεμούσε ένα επεισόδιο που θα αναφερόταν, συνολικά και διαχρονικά, στην εμπλοκή της Εκκλησίας στον τρόπο με τον οποίο διδάσκονται στα σχολεία και τα Πανεπιστήμια, η Ιστορία και τα Θρησκευτικά. Και ότι ουσιαστικά πίσω από αυτό καλούμαστε να ανιχνεύσουμε σε ποιο βαθμό αυτός ο σφιχτός εναγκαλισμός έχει οδηγήσει σε ένα συντηρητικό δρόμο στασιμότητας, πολλές γενιές ελλήνων μαθητών και φοιτητών. Σε κάθε γωνία παραμόνευε και μια παγίδα. Θελήσαμε να προσεγγίσουμε την πιο καυτή πατάτα όχι μόνο του εγχώριου εκπαιδευτικού συστήματος αλλά της ελληνικής κοινωνίας διαχρονικά, από το 1830 μέχρι τις μέρες μας. Αποφασίσαμε να χειριστούμε την ταινία όχι ως τηλεοπτικό επεισόδιο αλλά ως ένα κινηματογραφικό ντοκιμαντέρ.
Και τα γυρίσματα κράτησαν οκτώ μήνες!!! Ήταν μια από τις ελάχιστες περιπτώσεις όπου υπήρχε ενεργός παραγωγός δίπλα μου. Η Αμαλία λειτούργησε εκπληκτικά. Και δίπλα της είχε κάνει σπουδαία και αφανή δουλειά η Μαρία Τσίγγα, εδώ και χρόνια επιτυχημένη παραγωγός η ίδια πλέον.
Έχοντας κάνει αποτελεσματική έρευνα με τροφοδοτούσαν με στοιχεία και δράσεις ώστε να οδηγηθούμε σε μια ευρεία σύνθεση που δεν θα άφηνε τίποτα έξω και θα ήταν ολοζώντανη. Μπήκαμε στην Ένωση Θεολόγων, σε έναν όροφο στην οδό Χαλκοκονδύλη, όπου υπήρχε κανονικό Ιερό για Θεία Λειτουργία και προέκυψε ένα εξαιρετικά αποκαλυπτικό αποτέλεσμα.
Παράλληλα εξετάσαμε το νόημα της μαθητικής παρέλασης και της σχέσης της με τη Μεταξική περίοδο, τη στρέβλωση που επιτελείται στη διδασκαλία Θρησκευτικών και Ιστορίας και τη δυνατότητα να διδάσκεται η Ιστορία των Βαλκανίων μέσα από ένα αντιεθνικιστικό πρίσμα, με βιβλία που έχουν γραφτεί με τη συνδρομή συγγραφέων προερχόμενων από όλες τις αντίστοιχες χώρες. Κι όλα αυτά σε μια λογική όσμωσης με το πολυπολιτισμικό στοιχείο που ήταν έντονο ήδη από τότε και πολύ περισσότερο σήμερα.
Θα πρέπει να υπογραμμίσω τη σπουδαία συμμετοχή του φίλου μου Πάνου Βουτσαρά στο μοντάζ. Έκανε εξαιρετική δουλειά, για ακόμα μια φορά, έχοντας να διαχειριστεί έναν μεγάλο όγκο ετερόκλητου υλικού. Υπήρξαν πολλές ιδιαίτερα τολμηρές επιλογές σε αυτά που δείξαμε έτσι που στη συνέχεια ακολούθησαν έντονες διαμαρτυρίες από ακροδεξιούς κύκλους. Ήταν μια από τις πιο τολμηρές και ρηξικέλευθες ταινίες που έχω κάνει.
Ήταν και η μοναδική μου συνεργασία με τον καλό φίλο μου Αλέξη Γρίβα. Θυμάμαι ότι όταν γυρίζαμε στο χώρο της Ένωσης Θεολόγων συνέβη ένα περιστατικό σχεδόν σουρεαλιστικό. Ο Αλέξης, ενώ κινηματογραφούσαμε τη Θεία Λειτουργία και ακουγόταν ο ιερέας να μιλά υπέρ των χαμένων πατρίδων και του τότε Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου, μου δίνει ένα μικρό αναπτήρα που είχε εντοπίσει κάπου εκεί. Στην αρχή δεν έδωσα σημασία αλλά εκείνος επέμεινε. Είχε αποτυπωμένη πάνω του τη μορφή του...Τσε Γκεβάρα!!!
“...εσύ το έφερες;...” του ψιθύρισα.
“...τρελός είσαι;....” μου απάντησε επίσης ψιθυριστά.
Ποιος ξέρει...
Τα Νέα
